เลือกเบรกเกอร์ ต้องคำนวณอย่างไร

เครื่องปรับอากาศ โทรทัศน์ ตู้เย็น เครื่องทำน้ำอุ่น ไมโครเวฟ ไม่ว่าจะหันหน้าไปทางไหนจากภายในบ้าน เราก็จะพบกับเครื่องใช้ไฟฟ้ามากมายหลายชนิด ยังไม่รวมไปถึงหลอดไฟ ปลั๊กไฟ ชนิดต่าง ๆ ที่ประจำการอยู่ทั่วทุกมุมบ้าน ดังนั้นคงจะไม่ผิดนักที่พี่ไทจะบอกว่ากระแสไฟฟ้าอยู่รอบตัวเรา แต่ท่ามกลางคุณอนันต์ของกระแสไฟฟ้าที่เราใช้กันอยู่ทุกวัน ก็อาจจะมีโทษมหันต์ที่สามารถเกิดขึ้นได้ ถ้าไม่รู้จักระมัดระวังเพียงพอ จึงเป็นที่มาของอุปกรณ์ช่วยชีวิต และทรัพย์สินที่เรารู้จักกันในชื่อเซอร์กิตเบรกเกอร์หรือเบรกเกอร์นั่นเอง

เซอร์กิตเบรกเกอร์หรือเบรกเกอร์ คืออุปกรณ์ไฟฟ้าที่ทำหน้าที่เปิด – ปิดวงจรไฟฟ้าแบบอัตโนมัติ เบรกเกอร์จะคอยควบคุม และป้องกันอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากไฟฟ้าลัดวงจร มันจะทำงานด้วยการตัดกระแสไฟฟ้าทันทีหลังจากตรวจพบความผิดปกติที่เกิดขึ้น เพื่อลดโอกาสที่เครื่องใช้ไฟฟ้าจะได้รับผลกระทบจากไฟฟ้าลัดวงจร ซึ่งอาจลุกลาม จนกลายเป็นปัญหาอัคคีภัย เป็นอุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยที่ทุกบ้านจำเป็นต้องมี

แต่ถึงอย่างไรก็ตามแม้ว่าเบรกเกอร์เป็นอุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยที่จำเป็นต้องมีทุกบ้าน แต่เราก็จำเป็นที่จะต้องเลือกขนาดของเบรกเกอร์ให้เหมาะกับปริมาณการใช้ไฟฟ้าด้วยเช่นเดียวกัน ซึ่งตามหลักการแล้ว เราต้องคำนวณหากระแสไฟฟ้าภายในบ้านทั้งหมดก่อน แล้วเอาค่าที่ได้มาเลือกซื้อเบรกเกอร์ให้เหมาะสมกับการใช้งาน โดยในบทความนี้พี่ไทวิธีคำนวณปริมาณการใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน เพื่อหาขนาดเบรคเกอร์ให้เหมาะสมกับการใช้งานด้วยตนเอง แบบง่าย ๆ มาเล่าสู่กันฟัง ขอแค่มีเครื่องคิดเลขสัก 1 เครื่อง กระดาษสัก 1 แผ่น ก็สามารถคำนวณออกได้ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้

P = กำลังไฟฟ้า มีหน่วยเป็นวัตต์ (W)

I = กระแสไฟฟ้า มีหน่วยเป็นเป็นแอมป์หรือแอมแปร์ (A)

V = ความต่างศักย์หรือแรงดันไฟฟ้า มีหน่วยเป็นโวลต์ (V)

เราต้องการหากระแสไฟฟ้า (I) ซึ่งมีหน่วยเป็นแอมป์ ซึ่งจะมีสูตรสำหรับการหาค่าแอมป์ดังนี้

ทีนี้เรามาลองดูกันว่าเครื่องใช้ไฟฟ้าแต่ละชนิดภายในบ้านใช้กำลังไฟฟ้า (P) กี่วัตต์ โดยตัวเลขดังกล่าวเราสามารถดูได้ที่เครื่องใช้ไฟฟ้าของเราเอง ส่วนเลขด้านล่างพี่ไทประมาณการคร่าว ๆ เพื่อใช้ในการคำนวณเท่านั้น

เครื่องใช้ไฟฟ้า	จำนวนการใช้ไฟ
เครื่องปรับอากาศ	900 วัตต์
โทรทัศน์	150 วัตต์
ตู้เย็น	120 วัตต์
เครื่องทำน้ำอุ่น	3,500 วัตต์
ไมโครเวฟ	400 วัตต์
พัดลม	60 วัตต์
เตารีด	1,000 วัตต์
คอมพิวเตอร์	300 วัตต์

จากจำนวนเครื่องใช้ไฟฟ้าทั้งหมดที่ยกตัวอย่างมา เมื่อรวมจำนวนการใช้ไฟแล้วจะได้ 6,430 วัตต์ ให้เรานำมาหารด้วยแรงดันไฟฟ้า (V) โดยประเทศไทยใช้ไฟฟ้าแบบ 220 V แล้วคูณด้วย 1.25 ผลลัพธ์ก็จะได้ออกมาดังนี้

เมื่อได้ตัวเลข 36.53 แอมป์ เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ให้เรานำไปเปรียบเทียบขนาดของเบรกเกอร์ที่มีขายตามท้องตลาด ซึ่งโดยส่วนมากแล้วจะมีเบรกเกอร์ขนาด 15 แอมป์, 32 แอมป์, 50 แอมป์ และ 100 แอมป์ ดังนั้นจากตัวเลข 36.53 แอมป์ที่ได้มา ควรที่จะใช้เบรกเกอร์ขนาด 50 แอมป์ เพื่อให้เพียงพอกับจำนวนการใช้ไฟทั้งหมดภายในบ้าน แต่อย่างไรก็ตาม เราสามารถเลือกเบรกเกอร์ขนาด 32 แอมป์มาใช้งานได้เช่นเดียวกัน เพราะในความเป็นจริงแล้ว เราไม่ได้เปิดใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าทุกเครื่องพร้อมกันทั้งบ้าน กำลังไฟที่ใช้ก็จะไม่เกินจากที่กำหนด แต่เพื่อความรอบคอบ การเลือกเบรกเกอร์ขนาด 50 แอมป์มาใช้จะเป็นการดีที่สุด

ทั้งหมดนี้เป็นแค่ความรู้เบื้องต้น ให้เราได้คำนวณหาจำนวนการใช้ไฟฟ้าภายในบ้านแบบคร่าว ๆ เพื่อใช้อ้างอิงในการซื้อเบรกเกอร์เท่านั้น เรื่องของไฟฟ้าภายในบ้านถือว่าเป็นเรื่องละเอียดอ่อน และซับซ้อนมากกว่าแค่การคำนวณหาจำนวนการใช้ไฟฟ้า ดังนั้นถ้าจะปรับ เปลี่ยน ซ่อมแซ่ม ไฟฟ้าภายในบ้าน แนะนำให้ศึกษาให้ดีก่อน หรือปรึกษาช่างไฟที่มีความเชี่ยวชาญจะเป็นการดีที่สุด